zaterdag 1 maart 2008

Maatschappelijk rendement AH XL is negatief?

Maatschappelijk rendement van AH XL bij het Parkstad Limburg stadion is negatief?

De Parkstad Limburg raad heeft zich op maandag 25 februari 2008 uitgesproken voor de vestiging van een extra grote supermarkt bij het Parkstad Limburg stadion (dom dom dom). Hiermee heeft Albert Hein weer een horde genomen. Al zullen de weerstand en daarmee de procedures nog niet echt zijn verminderd. Voor degenen die nog wat (gedeeltelijk minder vaak gehoorde) argumenten nodig hebben, heb ik nog een opstelletje gemaakt.

De centrale vraag, die waarschijnlijk niet zo vaak is gesteld, is: “Wat is het maatschappelijke rendement van een dergelijke ontwikkeling?”
Als het plan door gaat krijgen we een hele grote supermarkt met waarschijnlijk veel meer keuze in artikelen. Daarbij mag worden aangenomen dat je er met de auto gemakkelijk komt en kan parkeren. Ook kan je er waarschijnlijk plezierig boodschappen doen vanwege zijn grotere open ruimte en grote vakken en dus ook grotere product beschikbaarheid. Echter, het is maar zeer de vraag of het aanbod van producten in Parkstad Limburg ook maar met enkele wordt uitgebreid. Het is waarschijnlijk 100 % meer van hetzelfde.

Dit houdt in dat op regionale schaal er hoofdzakelijk sprake zal zijn van een verschuiving van het bestedingspatroon. De euro’s zullen echt maar een keer worden uitgegeven. Dat betekent dat er in de totale werkgelegenheid maar marginale verschillen optreden. De nieuwe werkgelegenheid bij de grote supermarkt zal ertoe leiden dat deze elders uitgesmeerd minder zal zijn. Minder omzet elders kan wellicht leiden tot minder gemiddelde winst, maar als er minder vaak vakken moeten worden bijgevuld, zullen er ook minder handen aan het werk blijven. In het ergste geval zullen wat marginale buurt-, wijk en/of dorpssupermarkten en een enkele speciaalzaak sluiten.
Al met al zal de vestiging van een AH XL bij het Parkstad Limburg stadion leiden tot bedrijfsvoor- en nadelen binnen de supermarktwereld. Echter het maatschappelijk – economische rendement is om en nabij nul.

Daarom heb ik ook eens gekeken naar het mogelijke effect op de automobiliteit. Uitgangspunt is 320 dagen met gemiddeld 1000 klanten per dag die eerst naar een buurtsuper reden (2 x 2 km = 4 km) en nu naar een extra grote supermarkt bij het Parkstad Limburg stadion (2 x 7 km = 14 km). Die extra grote supermarkt genereert dan jaarlijks 4.480.000 km. Daarbij worden er 1.280.000 km niet naar buurtsupermarkt gereden. Per jaar zijn dat dus netto 3.200.000 km extra. Bij een verbruik van gemiddeld 1:12,5 l/km is dat wat meer dan 250.000 liter extra benzine.

Als zo’n supermarkt gevestigd zou worden in het centrum van Parkstad Limburg (Heerlen centrum) dan is het gemiddelde aantal autokilometers ongeveer 1/3 minder ten opzichte van die winkel bij het Parkstad Limburg stadion. Voor één jaar netto extra, dus met aftrek van rijden naar buurtsupermarkten: 1.600.000 km. Dat is een extra benzineverbruik van wat meer dan 125.000 liter. De extra grote supermarkt in Heerlen centrum plaatsen heeft dus minder nadelen, maar het Parkstad Limburg stadion is dus echt de verkeerde plek.
Vanzelfsprekend mogen de overige kosten van meer mobiliteit ook als maatschappelijke kosten worden meegerekend. Denk daarbij aan de luchtvervuiling en volle wegen die om dure aanpassingen vragen.

Als de bovenstaande argumenten bij elkaar worden genomen, dan is de conclusie gerechtvaardigd dat het algemene maatschappelijke rendement van een extra grote supermarkt bij het Parkstad Limburg waarschijnlijk negatief is. Daarom zou de politiek er ook nee tegen moeten zeggen.

Harrie Winteraeken

Geen opmerkingen: