Blij met verkoop Essent aan RWE?
Op vrijdag 9 januari werd bekend gemaakt dat Rheinisch-Westfälisches Elektrizitätswerk AG (RWE) grote belangstelling heeft voor de overname van ons energiebedrijf Essent. De aandeelhouders van Essent, de Provincie Limburg voorop, lijken hier al mee te gaan instemmen. Er wordt immers een enorme hoeveelheid geld geboden. Maar is zo’n verkoop alleen maar positief? En wie betaalt?
Essent is nu een NV waarvan de aandelen in handen zijn van de gemeenten en provincies in het hoofdleveringsgebied van Essent (waaronder Limburg). In Limburg krijgen de aandeelhouders jaarlijks zo’n € 100 miljoen dividend. Dat is structureel in de begrotingen meegenomen. Dus hoeven we minder onroerende zaakbelasting te betalen en daar maken de politieke partijen weer mooie sier mee.
Dat deel van de winst van Essent wordt natuurlijk ook min of meer opgebracht door de inwoners en bedrijven van Limburg omdat dit in de tarieven is verrekend. De consument betaalt dus nu op indirecte en oneigenlijke wijze belasting.
De lagere overheden zijn zo gewend aan deze inkomsten, dat ze die ook willen blijven houden, ook al worden ze niet meer verdiend via energieverkoop. Daarom moeten ze Essent duur verkopen. Dat kan ook wel. Essent is erg veel waard, onder andere omdat het bedrijf in de loop van de jaren miljarden reserves heeft opgebouwd. Reserves zijn wel gedeeltelijk nodig voor een solide bedrijfsvoering, maar al meer dan 10 jaar geleden is erkend dat Essent moddervet is. En deze overreserves zijn dus eigenlijk ook te veel betaald geld voor de geleverde energie. Nu valt daar nog wel mee te leven, want het geld blijft min of meer beschikbaar voor onze maatschappij.
Maar als Essent een volledig private onderneming wordt, dan is het afgelopen met de primaire beschikbaarheid en zeggenschap over al dat geld. Daarnaast zal RWE Essent gedeeltelijk betalen met de reserves van Essent. Essent kost voor dat deel RWE niets. Essent wordt dus gedeeltelijk gegeven in plaats van verkocht. Daar zit dus weinig maatschappelijk rendement bij.
De Limburgse overheden zitten er na de verkoop warmpjes bij. Al moeten we maar afwachten of ze dit geld goed weten te beleggen en te besteden. Daarbij is een belangrijk motief dat er (boven het jaarlijkse dividend?) geld vrij komt voor de stimulering van de economie.
Maar RWE wil zeker weer winst gaan maken met de Essent – onderdelen, de kosten van de aankoop terugverdienen en eventueel de reserves weer aanvullen. Daarvoor zullen in de tarieven weer forse winstmarges worden ingebouwd. Dus de consument betaalt weer meer. Daar hoeven we niet zo blij mee te zijn.
En is RWE een betere energieproducent? Duidelijk is dat RWE nog tientallen jaren bruinkool zal gebruiken voor de productie van de elektriciteit (en wellicht ook voor de export naar Limburg). Dat is niet alleen een probleem voor het landschap vlak over de grens en de grondwaterstromen tot in Limburg. Bruinkool produceert ongebreidelde hoeveelheden CO2 en dat is een van de grootste oorzaken van de klimaatverandering. Essent maakt ook stroom uit fossiele brandstoffen, maar probeert ook steeds meer groene stroom te produceren. Het is echter helemaal niet zeker of de verduurzaming van de elektriciteitsproductie zal doorzetten met RWE aan het roer.
Het is al met al beter dat Essent niet wordt verkocht. De duurzame productie van elektriciteit kan onder de huidige eigendomsverhoudingen van overheidswege meer rechtstreeks worden gestimuleerd. Zonder verkoop zullen de tarieven niet extra stijgen. En als de overheden het werkelijk goed voorhebben met de Limburgse economie, dan zouden de tarieven ook naar beneden toe kunnen worden bijgesteld door de jaarlijkse € 100 miljoen dividend niet op te eisen en in de tarieven te verrekenen. Daar profiteren iedere burger en ieder bedrijf rechtstreeks van. Maar waarschijnlijk is bij onze bestuurders het hemd nader dan de rok?
Harrie Winteraeken
voormalig raadslid en statenlid voor GroenLinks.
Deze opiniebijdrage is op 13 januari 2009 grotendeels gepubliceerd op de opiniepagina van Dagblad De Limburger en Limburgs Dagblad.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten