zaterdag 10 april 2010

Redelijk resultaat GroenLinks in Heerlen

Uitslag gemeenteraadsverkiezingen GroenLinks Heerlen:
redelijk resultaat

Nu na enkele weken de kruitdampen van de verkiezingscampagne zijn opgetrokken en de kiezer heeft gesproken, geef ik graag nog een korte terugblik. GroenLinks heeft in Heerlen zijn raadszetel behouden. Echter, bijzonder opvallend is dat de kiezer niet lijsttrekker Sajjad Rahnama’i heeft gekozen maar de nummer 3, Sylvia Vaessen. In Heerlen zijn van de 73.522 kiesgerechtigden er slechts 32.748 naar de stembus gekomen. Dat is een mager opkomstpercentage van 44,5 %. De kiesdeler is daarmee ‘slechts’ 885 stemmen.

In Heerlen heeft GroenLinks nu 1178 stemmen ofwel 3,6 % behaald en daarmee ruim één zetel. Met de lagere opkomst meegerekend, was dit procentueel een lichte winst ten opzichte van 2006: 1288 stemmen, 3,3 %. Dit lijkt in overeenstemming met de landelijke trend voor deze verkiezingen voor GroenLinks. Over het algemeen is dus ook de GroenLinks-stemmer in Heerlen zijn partij trouw gebleven.
Één zetel is echter maar mager. GroenLinks is in Heerlen altijd een kleine partij geweest. Van 1986 tot 2006 heeft de partij en zijn voorganger PPR, PSP, CPN en EVP slechts twee raadszetels gehad. Met de verkiezingen in 2006 was 1 zetel verlies ingecalculeerd. Dit vanwege het vertrek van Mohammed Ben Moussa met 569 voorkeurstemmen in 2002. En vanwege het introduceren van een nieuwe politieke leider, die het altijd moeilijk krijgt tegen de ‘gevestigde orde’.
Maar in 2006 werd wel het doel gesteld om in 2010 met een dan meer ervaren fractie die tweede zetel terug te winnen. Dat is niet gelukt. De ene zetel is wel gehandhaafd en dat is zeker niet negatief. Het resultaat voor GroenLinks is dus ‘redelijk’ te noemen.

Minder positief is het resultaat van lijsttrekker Sajjad Rahnama’i. Ten eerste heeft de kiezer volgens de kieswet een andere kandidaat gekozen: Sylvia Vaessen. Zij is op basis van voorkeurstemmen gekozen: 324 stemmen (27,5 %) tegenover Sajjad met 319 stemmen, 27 %. Dat is weliswaar in stemmen geen groot verschil, maar het resultaat van Sajjad is maar zeer matig. Deze verkiezingen hebben tegen de trend van GroenLinks in geleid tot een slechter resultaat voor Sajjad dan 4 jaar geleden. In 2006 haalde Sajjad 401 stemmen of 31 % van de GroenLinks stemmen. Dat was ook niet veel, maar was het was te billijken vanuit zijn toentertijd bij het grote publiek volkomen onbekend zijn.
Nu was hij de lijsttrekker en 4 jaar lang het gezicht van GroenLinks in Heerlen. Sylvia is wel de eerste vrouw op de lijst en zij heeft ook een achterban vanuit haar maatschappelijke werk, waar GroenLinks zich mee associeert.

Dat de kiezer op deze wijze zijn voorkeur uitspreekt, is wel een signaal. Naar mijn mening heeft Sajjad ook in politiek opzicht verloren. 73 % van onze kiezers heeft wel op GroenLinks gestemd maar niet op lijsttrekker en boegbeeld Sajjad Rahnama’i. Zelfs als rekening wordt gehouden met de lagere opkomst, dan behaalde Sajjad 13 % minder voorkeurstemmen (27 om 31 %) dan in 2006. Er zou kunnen worden gespeculeerd over het hoe en waarom van deze uitslag, en vooral wat er zou zijn gebeurd als Sajjad geen lijsttrekker zou zijn geweest. Wie hadden dan niet op GroenLinks gestemd en wie net wel? Dat is echter net zo veel koffiedik kijken als voor de verkiezingen winst voorspellen.
Maar het feit ligt er dat een grote meerderheid van de GroenLinks kiezers op onze partij heeft gestemd en niet op zijn lijsttrekker Sajjad. Die verhoudingen van voorkeurstemmen binnen een kieslijst zijn niet gebruikelijk. De conclusie lijkt daarom gerechtvaardigd dat de GroenLinks kiezer zich niet in hoge mate aangesproken heeft gevoeld door de politieke vertaling van GroenLinkse uitgangspunten door Sajjad de afgelopen 4 jaar. En ook niet door de specifieke profilering van Sajjad tijdens de verkiezingscampagne (pragmatisch, afstand nemen van het ‘oude GroenLinks’; besluitvorming vanuit linkse en groene uitgangspunten ingegeven, maar vaak ook beïnvloed door de ‘situationele’ voor en tegenargumenten van ieder onderwerp).

Het was dan ook niet helemaal vanzelfsprekend dat Sajjad het raadslid werd. In de politiek is het gebruikelijk dat de lijsttrekker of politiek leider zijn verantwoordelijkheid neemt als het minder goed gaat. Normaal gesproken stapt hij of zij op. Dat vindt Sajjad Rahnama’i ook: “Uiteraard heb ik wat je aangeeft (mij terug trekken) sterk overwogen om vele redenen”. Hij heeft ook aan Sylvia aangeboden dat hij dan fractieassistent wordt.
Maar Sylvia Vaessen wilde niet alléén voor GroenLinks in de gemeenteraad gaan zitten. Ik heb twee keer een half uur met haar daarover getelefoneerd, maar haar standpunt was begrijpelijk, duidelijk en verdient ook het volle respect. Zij vindt dat ze er nog helemaal niet klaar voor is. Deze taak is een maat te groot. Ook als alle ondersteuning wordt aangeboden en een inwerkperiode in acht wordt genomen. Ze vindt dat ze nog niet kan debatteren zoals dat van een fractievoorzitter wordt verlangd. Ze was er volledig van uitgegaan dat als ze gekozen zou worden, dat dit als tweede of derde raadslid zou zijn. Dan kan je min of meer in de luwte groeien. Nu zou ze te veel in het diepe worden gegooid. Sylvia gaat zich de komende vier jaar wel explicieter voorbereiden op het raadslidmaatschap. Als ze weer voor de keuze mocht staan, dat ze dan wel vol vertrouwen ‘ja, ik doe het’ kan zeggen.

Een andere optie voor de invulling van het raadslidmaatschap zou nummer 2 Fer Gubbels zijn geweest. Fer was door de kandidatencommissie voorgesteld om lijsttrekker te worden van een driemanschap (met Sajjad en mij). Dat zag hij in beginsel wel zitten. Echter de ledenvergadering heeft anders beslist. En die keuze respecteert hij. Dus is Sajjad Rahnama’i weer raadslid voor GroenLinks geworden.

Binnenkort wordt duidelijk hoe dat in de raad wordt ingevuld. Inmiddels is gebleken dat GroenLinks niet deelneemt aan coalitieonderhandelingen. Er zijn teveel andere en vooral grotere partijen in de raad, om hierbij een rol van betekenis te kunnen spelen. Hoe de fractie zelf gaat functioneren in de komende periode, dat zal ook binnenkort wel duidelijk worden. Wat de structuur en de frequentie van vergaderen betreft, zijn hier de laatste maanden al duidelijke verbeteringen waarneembaar. Ook moet worden bepaald wie de fractieassistenten worden. De vorige periode waren dat er drie. Als dat nu weer mag, dan komen naar mijn mening Sylvia, Fer en Brigitte Vervoort daar als eersten voor in aanmerking.

Dat brengt mij op mijn toekomstige rol. Die is nog niet duidelijk. Voor de verkiezingen heb ik aangegeven dat ik een (beperkte) rol overweeg als ik meer dan 25 stemmen zou krijgen. Dat zijn er dus 29 geworden. Dus ga ik me op een of andere manier weer inzetten voor GroenLinks Heerlen. Wat mijn rol wordt, of het een incidentele of structurele wordt, inhoudelijk op enkele terreinen of gewoon wat zich aandient, zal ik nog bezien. Vanzelfsprekend in overleg met de fractie en bestuur. Mijn opstelling zal voor een belangrijk deel afhangen van de positie en standpunten die Sajjad in de raad zal innemen. Ik vind dat er een duidelijke aanpassing moet zijn ten opzichte van de afgelopen vier jaar. Meer GroenLinkse uitgangspunten en minder pragmatisme. En vooral een meer constructieve opstelling in de raad, in plaats het bijna voortdurende gehakketak met de SP. Ik zal daarvoor een notitie die ik in september 2009 heb gemaakt eens oppoetsen.
Binnenkort zal er wel een ledenvergadering worden georganiseerd en dan zullen we wel vernemen hoe Sajjad deze verkiezingsuitslag interpreteert.

Geen opmerkingen: