De ‘veranderingscurve’, ofwel de bereidheid tot samenwerking.
Onze samenleving moet wat betreft heel wat zaken fors veranderen, misschien wel meer dan ooit. Daarbij is verandering van gedrag door groepen en individuen noodzakelijk. Voor minder doden en gewonden in het verkeer, is het nodig dat er veiliger en vooral minder hard wordt gereden. Voor het tegengaan van de klimaatverandering is het noodzakelijk dat er minder fossiele brandstoffen worden gebruikt en dat dus bijvoorbeeld mensen veel minder vliegen. Om de omgeving minder tot last te zijn, zal de agrarische sector fors moeten verduurzamen. De kloven tussen arm en rijk, zowel in de wereld als in onze samenleving worden alleen minder groot als er een ander economisch systeem komt. Zo kunnen de voorbeelden aaneengeregen worden.
Maar mensen veranderen hun gedrag niet zomaar. Veel mensen zijn behoudend in het handhaven van hun gedrag: ‘het is toch al lang zo goed gegaan’, ‘het zal mijn tijd nog wel duren’, ‘mijn bijdrage is te verwaarlozen’, of ‘ik heb al genoeg andere zaken aan mijn hoofd’. En er zijn nog tal van andere redenen waarom veranderen veel moeite of geld kost.
Een behoorlijk aantal jaren geleden kreeg ik een mok met daarop de veranderingscurve. Het is een vereenvoudigde weergave van het proces dat mensen doormaken die moeten veranderen. Het is weliswaar gericht op de bereidheid tot samenwerking in werksituaties, maar ik denk dat deze veranderingscurve veel breder herkenbaar en toepasbaar in onze samenleving.
Als wij al weten dat er verandering moet gaan plaatsvinden, dan is het lang niet altijd even gemakkelijk om daar anderen van te overtuigen. Vaak zal het probleem eerst ontkend worden. Ook zijn er angst voor het nieuwe en weerstand om het bestaande, het vertrouwde los te laten.
De vervolgstap is dat de anderen, zeg gemakshalve ‘de grote massa’, ook daadwerkelijk gaan veranderen. Hoe krijg je ze in beweging? Want als men al weet dat men toch veranderen moet, dan stelt men het nog graag uit. Uitstelgedrag is een gevaar voor onze samenleving.
Ook in de politiek zijn er stromingen die vooral inzetten op behouden van de bestaande situatie en uitstelgedrag: de mensen, onze kiezers, willen niet veranderen en wij doen wat de mensen willen. Zo worden de ontkenning, de angst en de weerstand gecultiveerd. Dat hiermee de cirkel verkeerd rond is, is niet het grootste probleem van die politieke partij, want met hun reclame en hun uitingen trekken ze net de stemmen van de mensen die (nog) niet willen veranderen. Weerstandspartijen en daar hebben we er steeds meer van, hebben belang bij oppositie tegen de wel noodzakelijke verandering. De sfeer in de samenleving is ook niet goed wat betreft de overwegende mentaliteit, de wil tot samenwerking in solidariteit en het vertrouwen dat het wel goed komt voor iedereen.
Politieke partijen die wel zaken willen veranderen (ook wel progressieve partijen genoemd), zullen dus de ontkenning van de problemen en de weerstand tegen en de angst voor de nieuwe werkelijkheid moeten overwinnen. Daarbij kosten veranderingen tijd en moet men dus ook een behoorlijke portie geduld en doorzettingsvermogen hebben. Positief is daarbij dat mensen die wel overtuigd zijn dat de verandering moet worden doorgezet, hier ook voldoende uitdaging in zien om er werk van te maken. En als de doelen worden bereikt en dus de verandering slaagt, heeft men daar veel voldoening van.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten