13-3 Café Mondiaal: terugblik Jan Waltmans

 

Jan Waltmans blikt terug op zijn deelname aan de 101^ste Café Mondiaal.

De 101^ste Café Mondiaal van donderdag 13 maart jl. mag worden gerekend tot de succesvolste in de hele reeks, en niet alleen omdat we met in totaal 29 mensen in de bovenzaal van Café Pelt zaten. Onze gast Jan Waltmans kwam in vragen en antwoorden vertellen, waarbij hij putte uit zijn lange carrière overal ter wereld. Jan is geboren in de Vroedvrouwenschool in Heerlen in 1963 en hoewel hij al tientallen jaren niet meer in Limburg woont, spreekt hij nog heel redelijk dialect.

Waltmans heeft een lange staat van dienst op het gebied van de vertegenwoordiging van Nederland in het buitenland. Zo was hij de afgelopen jaren ambassadeur in Irak, Libanon en Bosnië en Herzegovina. Momenteel werkt hij binnen het Ministerie van Buitenlandse Zaken aan de versterking van de dialoog tussen de beleidsmedewerkers en organisaties en burgers in Nederland. Vanuit zijn huidige functie wilde Jan Waltmans graag weten hoe zijn publiek dacht over zaken als ontwikkelingshulp en het recente beleid van minister Reinette Klever voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp (PVV).

Heel aardig was ook het paginagrote interview van Jan Waltmans door journalist Benti Banach op 13-3 in Dagblad De Limburger. Het heeft ook bijgedragen aan de grote opkomst.

Hieronder is de korte terugkoppeling van Jan Waltmans op mijn vraag (ook uit het publiek kwam) wat hij vond van zijn deelname aan deze Café Mondiaal en wat hij ‘ervan heeft meegenomen naar Den Haag’.

Jan Waltmans: ‘Er is heel veel besproken afgelopen donderdagavond. Normaal gesproken licht ik vrij gemakkelijk hoofdpunten uit dit soort dialogen, maar ik vind dat in dit geval niet gemakkelijk.

Wat komt er bij mij op: een zeer betrokken gezelschap, dat vele vragen en opinies deelde over ontwikkelingen in zowel internationaal als nationaal verband.

Internationaal: welke zijn de gevolgen van diverse conflicten en de dreiging uit bijvoorbeeld de Russische federatie voor mensen in zowel het zuiden als in Europa en Nederland? Hoe kunnen wij de uitlatingen en eerste maatregelen van president Trump en zijn regering en adviseurs duiden? Welke betekenis heeft dit alles voor ons, voor de EU? Waar staat ontwikkelingssamenwerking/hulp in dit alles? Trump die USAID hard aanpakt, met grote gevolgen.

Nationaal: de Nederlandse regering die flink bezuinigd op ontwikkelingshulp en benadrukt dat het Nederlandse belang daarbij een grotere rol zal spelen. Nederlanders die al geruime tijd bij opiniepeilingen aangeven dat bij bezuinigingen ontwikkelingshulp kan worden geraakt, terwijl tegelijkertijd de vrijgevigheid aan goede doelen, ook voor minder bedeelden in andere delen van de wereld, heel groot is en blijft.

Tijdens de bijeenkomst ben ik vanuit mijn praktijkervaring in onder meer Afghanistan, Irak, Libanon en Bosnië en Herzegovina ingegaan op hetgeen werd opgebracht en gevraagd. Daarbij heb ik de uitdagingen geschetst: bijvoorbeeld hoe dien je Nederlandse prioriteiten in een situatie waar van goed bestuur geen sprake is en corruptie een groot probleem vormt. En de noodzaak in die landen aanwezig te zijn waarbij ook degenen die voor mensenrechten, democratie, hervormingen zijn, zeer hechten aan onze aanwezigheid, betrokkenheid en inbreng; wij kunnen helpen verdere achteruitgang te voorkomen en geleidelijke verbetering te stimuleren.’

 

Naschrift: het bovenstaande is echt maar een fractie van het besprokene. Het beleid van minister Klever werd bekritiseerd door de aanwezigen maar zo werd ook de vraag neergelegd hoe je je als ambtenaar kan opstellen: principieel ontslag nemen? Tijdens lunchpause voor de deur van het ministerie protesteren? Maar en daar kiest ook Jan Waltmans voor: proberen er het beste van te maken.

En wat minister Reinette Klever betreft geeft Jan Waltmans aan dat achter de schermen en in het dagelijkse werk de soep wat minder heet gegeten wordt dan je vanuit haar politieke uitspraken in mediaoptredens zou vermoeden. Bewindspersonen verdiepen zich natuurlijk wel degelijk in de materie en zien ook dat niet alles anders moet en kan (maar dat heeft Jan Waltmans al veel eerder en vaker met politici ervaren).

Zo kwamen nogal wat dillema’s uitvoeriger aan de orde. Bijvoorbeeld dat humanitaire hulp onder bewind van Klever wel doorgaat, maar structurele samenlevingsopbouw veel minder wordt? Aardig hoe dan weer humanitaire hulp wordt opgerekt. Zo kregen we ook uitleg over hoe Nederland in zijn ogen toch redelijk omgaat met het wel of niet toelaten van mensen die in Afghanistan voor Nederland hebben gewerkt. Maar de positie van vrouwen waarvoor Afghanistan een grote gevangenis is?

Ambassades (zeker die van veel andere landen) zijn relatief gesloten en formele bolwerken. We kregen een goede indruk van de diplomaat Jan Waltmans die wellicht een uitzondering is geweest door als ambassadeur niet alleen de belangen van het bedrijfsleven te dienen, maar ook veel met de lokale bevolking (jongeren in het park) informeel in gesprek ging en hun te vragen wat zij van hun regering vonden. Om dan ook de ongezouten kritiek in gesprekken met regeringsvertegenwoordigers naar voren te brengen.

Ook is Jan Waltmans vrij uitvoerig ingegaan op de samenwerking met Europa en onze buurlanden. In Europa zijn er vaak veel meningen en is minder sprake van één Europees beleid. Hij zocht vaak gelijkgestemde landen op om samen in discussies op te trekken.

En tot slot: Jan Waltmans is een rasechte optimist en positivist, een wereldverbeteraar die dat als vertegenwoordiger van Nederland naar beste vermogen heeft uitgedragen.

Harrie Winteraeken.

 

 

 

 

 

HeerlenMondiaal neemt afstand van ‘Free Palestine Maastricht’.

 

HeerlenMondiaal en Vredesplatform Heerlen nemen afstand van ‘Free Palestine Maastricht’.

Op woensdagavond 12 maart 2025 werd in een gebouw van de Universiteit Maastricht (UM) een lezing van de Syrisch-Libanese pro-Israëlspreekster Rawan Osman door demonstranten verstoord. Een dialoog was blijkbaar niet mogelijk.

Volgens columniste Amanda Kluveld in Dagblad De Limburger van 15 maart had de organisatie Free Palestine Maastricht (FPM) expliciet opgeroepen tot deze verstoring. Daarbij geeft Kluveld aan dat FPM, gesteund door de UM met kantoorruimte, anti-Israëlpropaganda verspreidt. Op zich is dat natuurlijk toegestaan, maar volgens Kluveld gaat dit gepaard met beledigingen en bedreiging ‘Kill all zionists’: ‘Met ‘chants’ verheerlijkt FPM aanvallen van Jemenitische Houthi op civiele scheepvaart met bestemming Israël. FMP verzamelt geld in voor onder andere The Sanabel Team, een hulporganisatie die actief is in Gaza. Op Instagram deelt The Sanabel Team tussen hulpverleningsbeelden door expliciete steunbetuigingen aan de gewelddadige slachtpartij van Hamas op 7 oktober 2023 en toont openlijke sympathie voor de Palestijnse Islamitische Jihad (PIJ), een internationaal erkende terroristische organisatie. PIJ was medeverantwoordelijk voor de terreuraanval door Hamas op 7-10-2023. Door geld in te zamelen voor The Sanabel Team verbindt FPM zich expliciet aan organisaties die terrorisme legitimeren en antisemitisch geweld verheerlijken’.

Hoewel Amanda Kluveld erg pro-Israël en ook niet altijd even genuanceerd is, ga ik ervanuit dat het bovenstaande op feiten is gebaseerd. En ook wil ik hier aangeven dat de spreekster Rawan Osman zeker niet alleen sympathie verdient omdat zij ook ongenuanceerd en provocerend ‘tegenstanders’ beledigt.
De UM onderzoekt de demonstratie op 12-3. Ik neem aan dat daarbij ook wordt beoordeeld of FPM nog wel kan worden gefaciliteerd met kantoorruimte.

HeerlenMondiaal heeft via haar website reclame gemaakt voor een ‘Stille tocht voor Palestina’ op 7 februari 2025. Deze tocht werd georganiseerd door de Palestine Coalition Maastricht, waar FPM prominent lid van is.
Opvallend aan de doelstellingen van deze stille tocht was dat er geen enkele melding werd gedaan over Hamas en het leed dat zij mee veroorzaakten, ook richting hun eigen Palestijnse bevolking. Ik heb toen in een bijschrift opgemerkt: ‘een duurzame vrede kan volgens mij alleen ontstaan als Israël en de Palestijnen zich meer gaan respecteren. Dat vergt politieke omwentelingen in zowel Israël als bij Hamas.’

Het is volgens mij gepast dat het Vredesplatform Heerlen en HeerlenMondiaal afstand nemen van Free Palestine Maastricht. We delen wel hun onderliggende boosheid dat de Israëlische regering en het Israëlische leger terreur en vernietiging in Gaza uitzaaiden. Het is dan ook zeer afkeurenswaardig dat Israël op 18-3 het staakt-het-vuren heeft beëindigd en met zeer gewelddadige aanvallen ± 400 dodelijke slachtoffers maakte, waarvan ongetwijfeld het grootste deel gewone burgers zijn. Echter, het ondersteunen van of sympathiseren met organisaties die het excessieve geweld in Gaza én Israël niet afwijzen, past niet in onze doelstellingen. Ook wijzen we het gebruiken van provocaties en beledigingen af als methode om debat of discussie te voeren. In alle conflicten en meningsverschillen zal gezocht moeten worden naar de dialoog, de verbinding en naar vreedzame oplossingen, hoe moeilijk dat ook is. En er zijn volgens mij voldoende mogelijkheden om vreedzame hulporganisaties in Gaza (financieel) te ondersteunen.

Harrie Winteraeken
Voorzitter HeerlenMondiaal en Vredesplatform Heerlen.

 

 

13-3 Café Mondiaal: 'BuZa komt vertellen en luisteren'.

Café Mondiaal, 101^ste aflevering

Donderdag 13 maart 2025, start 19.30 uur.

Café Pelt, Pancratiusplein 48, 6411 JZ Heerlen-centrum

Gespreksthema: ‘BuZa komt vertellen en luisteren’.

Tijdens deze Café Mondiaal hebben we Jan Waltmans te gast. Hij was de afgelopen jaren ambassadeur in Irak, Libanon en Bosnië en Herzegovina en is nu adviseur van de directeur-generaal internationale samenwerking (ontwikkelingssamenwerking) van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Meer dan ooit vergt diplomatie koorddansen. De internationale uitdagingen zijn groot. Uiteenlopende conflicten bedreigen stabiliteit in de wereld. Ontwikkelingssamenwerking staat onder druk.

Jan Waltmans weet vanuit zijn langdurige ervaring hoe belangrijk het is om in gesprek te gaan om te weten wat bij mensen leeft, welke activiteiten zij ontplooien en om toe te kunnen lichten hoe men vanuit het ministerie van BuZa werkt, wat de vertegenwoordigers doen en wat het belang daarvan is, juist ook voor Nederland: ‘Hoe komen wij tot prioriteiten? Hoe wordt daaraan invulling gegeven op het ministerie in Den Haag en op ambassades? Wie werken op onze ambassades? Welke rol speelt een ambassadeur? Wat is het belang voor Nederland en Nederlanders van internationale relaties? En hoe past ontwikkelingssamenwerking daarin?’ Daarbij geeft minister Reinette Klever voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp (PVV) in haar op 20 februari verschenen beleidsnotitie heel duidelijk aan dat het Nederlands belang (handel, veiligheid en migratie) centraal moet staan bij ontwikkelingshulp: ‘Door te doen waar Nederland goed in is: watermanagement, voedselzekerheid, gezondheidszorg en humanitaire hulp.’

Jan Waltmans gaat graag in op vragen uit de zaal en zal ook ingaan op hetgeen hij en zijn teams in de drie genoemde landen voor Nederland hebben kunnen betekenen.

 Het Ministerie van Buitenlandse Zaken wil het contact met de Nederlandse samenleving versterken, ook op de vlakken waar wij als HeerlenMondiaal ons traditioneel mee bezighouden. Zij willen graag horen hoe we vanuit Heerlen tegen het buitenlandse beleid aankijken en welke mensen zich inzetten voor HeerlenMondiaal. Deze avond lijkt bijzonder interessant te worden, ook voor de mensen die zich actief met ‘de wereld’ bezighouden.

******************************************************************************************************

Achtergrondinformatie:

·         Deze aflevering van Café Mondiaal wordt georganiseerd door HeerlenMondiaal. Na de korte toelichting zal Harrie Winteraeken zoals gewoonlijk het gesprek leiden.

 

·         Introductie van Jan Waltmans: hij is geboren in Heerlen in 1963. Hij heeft een lange staat van dienst op het gebied van de vertegenwoordiging van Nederland in het buitenland. Zo was hij de afgelopen jaren ambassadeur in Irak, Libanon en Bosnië en Herzegovina. Momenteel werkt hij binnen het Ministerie van Buitenlandse Zaken aan de versterking van de dialoog tussen de beleidsmedewerkers en organisaties en burgers in Nederland.