Bescheidenheid CDA gold in eerste instantie PVV, maar de afkeer van PvdA cs is nog groter.
Natuurlijk stelde Maxime Verhagen zich terughoudend op na de verkiezingsnederlaag van het CDA: “Ons past bescheidenheid”. Op dat moment wilden de VVD en de PVV graag met het CDA om tafel, maar het CDA weigerde: “Overbrug eerst de grootste onderlinge verschillen en kom dan maar terug”. Daarmee pareerde het CDA vakkundig de grootspraak van Mark ‘een kabinet voor 1 juli’ Rutte met zijn voorkeur voor VVD, PVV en CDA. VVD en PVV verschillen namelijk ook over heel veel onderwerpen van mening, waaronder de fundamentele kloof tussen liberalisme en neofascisme. Logisch dat het CDA hieraan in eerste instantie geen energie wilde verspillen. En het was ook goed om kenbaar te maken dat de anti-islam onderwerpen niet eens onderhandelbaar waren en dus dat er door het CDA niets anders voor wordt ingeruild als ze van tafel gaan.
Maar toen de keuze tussen Paars+ (zonder CDA) en middenkabinet (VVD – PvdA – CDA) ter sprake kwam, hield de bescheidenheid van het CDA op. Ik heb althans Maxime Verhagen niet horen zeggen: “Ga nu eerst serieus Paars+ onderzoeken en als jullie er echt niet uitkomen, kom dan maar eens terug”. Nee, toen telden de 21 CDA-zetels en als er een kans is om daarmee een meerderheid te maken en de regering te vormen, dan wordt die aangegrepen. Het was dus een beetje selectieve bescheidenheid van het CDA. Of gewoon positie kiezen in een delicate zaak?
Paars+ liep op de klippen. En dus kwam het CDA weer in beeld. Allereerst voor de voorkeursvariant van de VVD, dus samen met de PVV. Want een middenkabinet met de PvdA was eigenlijk tegelijk met Paars+ afgeschoten vanwege de ‘piketpaaltjes’ van de VVD. Onze koningin wist hoe moeilijk het lag bij het CDA om toch met Wilders om tafel te gaan zitten. Het CDA had immers eerst die opdracht aan de VVD gegeven. Daar lag dus de belangrijkste taak voor Minister van Staat en CDA-grootheid Ruud Lubbers, want alleen een CDA-er met veel gezag binnen zijn partij kon deze ommezwaai voor elkaar krijgen. En hij slaagde er ondanks zijn eigen afkeer van de PVV binnen enkele dagen in om het CDA aan de gesprekken met VVD en PVV te laten deelnemen.
Binnen de fractie van het CDA had men in die korte periode na het afketsen van Paars+ een ingrijpende keuze te maken. Of met Geert Wilders proberen of met de SP, GroenLinks en PvdA. Beide combinaties hebben 76 zetels in de kamer. Het CDA had dus ‘nee’ kunnen zeggen tegen de VVD en PVV. Met de linkse partijen heeft het CDA geen fundamentele verschillen van mening, maar ze voorzien natuurlijk wel een hele hoop praktische problemen. Daarbij is de afkeer van de PvdA waarschijnlijk nog erg groot. Maar blijkbaar is de aversie voor links zo groot dat het CDA zich liever het dubbele probleem op de hals haalt van een partner met een fundamenteel ander wereldbeeld en een fractie die in het geheel niet bewezen heeft voldoende betrouwbaar te zijn om een onmisbare peiler van het kabinet te vormen.
De koopman wint het vooralsnog van de dominee. Het CDA is namelijk sterk verrechtst. Ze verwachten daarom op tal van punten eerder tot overeenstemming te komen met de VVD. En dan wordt het risico van een onberekenbare PVV blijkbaar liever genomen dan een te sociale en te groene politiek?
Er is ook een oplossing gevonden voor de principiële meningsverschillen van CDA (vrijheid van godsdienst) en VVD (liberalisme) met de islambestrijding en discriminatie van de PVV: “We zijn het eens dat we het oneens zijn”. Daarbij zullen kabinet en coalitie VVD-CDA zich distantiëren van uitlatingen van Geert Wilders, die overigens de vrijheid krijgt om die mening te verkondigen en daarbij tweedracht te blijven zaaien in de Nederlandse samenleving. Het kan niet anders dan dat dit voor forse wrijvingen zal zorgen binnen de coalitie. En dat keer op keer zal moeten worden uitgelegd aan mensen die daar niet ontvankelijk voor zijn, dat het anders zit dan dat het lijkt. In de praktijk zal het zo gaan als met Denemarken, waar het hele land in de islamitische wereld werd verketterd vanwege enkele cartoons.
VVD en CDA bezweren met de hand op het hart dat de rechtstaat bij hun veilig is: “Aan de rechtstaat zullen geen concessies worden gedaan”. Daarbij zien ze de grote concessie over het hoofd dat het te vormen kabinet volledig afhankelijk is van een partij die artikel 1 van de Grondwet met de voeten treedt. VVD en CDA verbinden zich aan een wankel compromis van ‘voor wat hoort wat’. De koopman heeft zijn ziel al verkocht.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten