Gaan sport en mensenrechten goed samen?

Gaan sport en mensenrechten goed samen?

Zondag 12 december werd Max Verstappen in Abu Dhabi wereldkampioen van de Formule 1. Proficiat Max. Ik heb de race met één oog gekeken. Over het algemeen vind ik een samenvatting en wat herhalingen van de mooiste momenten ook voldoende. Dat geldt voor mij ook voor de meeste sportwedstrijden die Studio Sport uitzendt. Tijdens de race heb ik enkele brieven en een tiental kaarten geschreven in het kader van Write for Rights, de schrijfactie van Amnesty International ter gelegenheid van de Dag van de Mensenrechten, ieder jaar op 10 december.

Op maandag 13 december wijdde Dagblad De Limburger vanzelfsprekend veel aandacht aan het kampioenschap van Max. Op bladzijde 2 en 3 stond het artikel ‘Verstappen wereldkampioen, een zegen voor de sport’ van Ivo Op den Camp. In de eerste kolommen werden Max Verstappen en Lewis Hamilton vergeleken wat betreft publieke politieke statements. Lewis Hamilton doet dat veel meer waaronder zich uiten over misstanden rond mensenrechten en Black lives matter. Frappant was dat Ivo Op den Camp daar negatief over was: ‘overdaad schaadt’ en ‘de verhalen die Hamelton keer op keer opdreunt om in het gevlij te komen van fans en/of mensenrechten- en milieuactivisten schieten steeds vaker hun doel voorbij’.

Met de behoefte aan vernieuwing werd Lewis Hamilton niet alleen als sportman afgeschreven. Dat is mijns inziens volkomen onterecht. Lewis is zeven keer wereldkampioen geweest en werd daarvoor de week daarna nog in Groot Brittannië geridderd. Maar wat zou de teneur van het artikel zijn geworden als Hamelton gewoon had gewonnen? Hij is nagenoeg de hele race niet in de problemen geweest. Verstappen heeft ook enorm veel geluk gehad. En natuurlijk is het zeer bewonderenswaardig dat Max in de laatste ronde de omstandigheden en mogelijkheden volledig naar zijn hand zet en wint.

Maar ik dwaal af. Gaan sport en mensenrechten wel goed samen? Supporters van de Formule 1 zijn over het algemeen minder begaan met klimaat, milieu en mensenrechten? De Nederlandse bezoekers van deze F1 in Abu Dhabi hebben zich in ieder geval weinig gestoord aan de CO2-uitstoot van hun vliegreis. Onze krant is ook niet geheel onpartijdig omdat ze reizen aanbiedt naar de races in de golfstaten. Dat zal deze zomer met het wereldkampioenschap voetbal in Qatar ook gebeuren? Misschien wordt de commerciële afdeling van Dagblad De Limburger ook gesponsord door dezelfde landen?

Hoe nu verder met sportevenementen en schendig van mensenrechten. Binnenkort zijn de Olympische Winterspelen in China. De overheid van China schendt op grote schaal mensenrechten, onder andere de zware mishandelingen van de Oeigoeren en de vrijheid van meningsuiting. Ook al zijn sporters over het algemeen vooral gericht op hun sport en uiten zij zich weinig in het openbaar over grote maatschappelijke problemen, ik vind dat je niet van de sporters mag verwachten dat zij de zware last van de schendingen van de mensenrechten in China moeten dragen. Daar is een taak van de regeringen. Zo geven de Verenigde Staten van Amerika en enkele andere westerse landen een krachtig politiek signaal af door tijdens de Winterspelen geen vertegenwoordiging naar China te sturen. Van de nieuwe regering in Duitsland met deelname van Die Grünen mag je dat ook verwachten. Wat zal ons nieuwe kabinet doen? En vervolgens deze zomer in Qatar? Gaat ook Nederland sportwedstrijden in landen waar de mensenrechten worden geschonden politiek boycotten?

Uiteindelijk is er maar één structurele oplossing van dit probleem: maak de schending van mensenrechten tot een zwaarwegend selectiecriterium voor de toewijzing van internationale sportevenementen. Alleen dan kunnen de betreffende regimes geen ‘mooi-weer-reclame’ voor hun land maken. Maar dan zullen de internationale sportbonden wel fors moeten veranderen. Een mooie taak voor de Nederlandse vertegenwoordigers in die bonden.