Cursus geven in Ho Chi Minh City
(Vietnam) – een hele belevenis.
Ik mocht van
maandag 17 t/m vrijdag 21 februari een cursus geven aan medewerkers van ‘the
Steering Center of the Urban Flood Control Program’ van de ‘Ho Chi Minh City
People’s Committee’ (het gemeentebestuur van HCMC). HCMC is een sterk groeiende
stad van officieel zo’n 10 miljoen inwoners. Er vindt ook forse economische
groei plaats met veel nieuwbouw (hoogbouw).
Een hele
week cursus geven was nieuw voor mij en Vietnam ook. Ik heb de cursus gegeven
samen met Andrea Swenne van het Waterschap Vallei en Veluwe. Ook de
projectleider van deze uitwisseling, Tjeerd Dijkstra van Waterschap
Vechtstromen is mee geweest en heeft waar nodig ondersteuning geboden.
Onze reis is
onderdeel van een vijftal ‘trainingen’. Wij hadden het onderwerp ‘strategisch
plannen’. De andere onderwerpen zijn: beperking van overstromingen (Flood
Control), de zuivering van afvalwater, het opzetten van projecten en financiën.
Met zijn integrale taken in het waterbeheer lijkt het SCFC wel wat op een
Nederlands waterschap (beheer van waterkeringen en het regionale watersysteem
plus zuiveren van afvalwater).
De cursus
De opgaven van
SCFC zijn enorm. Regelmatig vinden er overstromingen plaats, die worden
veroorzaakt vanuit drie bronnen: bij vloed door getijdenstromen, bovenstrooms
via de rivier de Saigon en door de regenval in de stad zelf. Via rivierarmen
dringt de vloed de stad binnen. In die zijtakken wordt ook het regenwater
opgevangen. En het regent er regelmatig erg hard. In een half jaar tijd valt er
drie keer zoveel regen als bij ons in een jaar.
Slechts een
derde van de gewenste riolering is aangelegd en dat is hoofdzakelijk een
gemengd systeem. De rest van de bebouwing heeft nog septic tanks. Van de 12
benodigde zuiveringsinstallaties functioneert er één volledig, één is nagenoeg
gereed en één is in voorbereiding. Het meeste rioolwater wordt dus nog
ongezuiverd in de rivieren geloosd. We hebben de
rioolwaterzuiveringsinstallatie op woensdagmiddag bezocht.
De problemen
in de stad worden nog vergroot doordat de bodem in gebieden nabij de rivier
daalt en vanwege de klimaatverandering en zeespiegelstijging komt de vloed
hoger.
We hebben
het onderwerp ‘strategisch plannen’
opgepakt alsof dit het maken van een Nederlands waterbeheersplan is wat
waterschappen iedere 6 jaar maken. Daar ben ik wel in thuis. We hadden ons
natuurlijk ingelezen in de situatie in
HCMC. De meeste presentaties waren van te voren gereed en ook al opgestuurd,
zodat ze in het Vietnamees waren vertaald. Maar we hebben vooral gesproken over
hoe we in Nederland werken. Vervolgens is per deelonderwerp een workshop
gehouden, waarbij we vroegen om het Nederlandse voorbeeld te vertalen naar hun
eigen situatie: “Hoe zouden jullie dit oppakken”. Zij kennen hun eigen situatie
natuurlijk het beste. Daarbij komt wel dat de meeste medewerkers specialisten
waren op projecten. Die namen ze meer als voorbeeld dan het wat algemenere
plannen op hoofdlijnen.
Een
uitermate positieve ervaring was dat de cursisten (meestal tussen de 25 en 30
personen in een ruimte van ± 4 bij 8 meter) erg enthousiast en gemotiveerd
waren. Ze wisten goed om te gaan met de werkmethode van workshops, iets wat van
te voren nog best spannend was. Ze gebruikten gewoon heel efficiënt de beperkt
beschikbare tijd en wisten op A0-formaat de resultaten neer te zetten en
vervolgens te presenteren. Aan het einde van week was de werkruimte dan ook
volledig opnieuw behangen met resultaten.
Over het
algemeen waren de cursisten (zeer) tevreden over deze week. En dat was
natuurlijk het hoofddoel van onze reis. We mogen er ook op vertrouwen dat hun
evaluatie niet veel mooier is, dan hun werkelijke gevoelens. Enerzijds omdat
een groot gedeelte van de tijd een Vietnamese vertegenwoordiger van Royal
Haskoning aanwezig was, die onze cursisten ook informeel wat beter kon volgen.
Hij was ook erg te spreken over onze verrichtingen. En anderzijds omdat ze ook
enkele verbeterpunten aandroegen. Zo hadden we meer aandacht aan Nederlandse
voorbeelden mogen geven. Ik heb wel een presentatie gegeven over de wijze van
samenwerken met andere overheden en de communicatie met de burgers in het
project Ontkluizen Rode Beek Schinveld. Maar voordrachten over de uitvoering
van de Grensmaas en eventueel ook de problematiek van de Jeker zijn wegens
tijdgebrek niet gegeven. Ook andere vragen en opmerkingen zijn meegenomen voor
de volgende cursussen.
Onze
algemene conclusie is: de missie is zeer geslaagd.
Bezoek
aan de Nederlands consul
De
certificaten voor de deelnemers werden op vrijdagmiddag uitgereikt op het
terras van het woonhuis van de Nederlandse consul in HCMC. Dat was een
bijzondere belevenis, ook voor onze cursisten. Het huis van de consul is een
bijzonder mooi optrekje in een beschermde buurt. Er was ook een medewerkster
van de ambassade bij die zich bezig houdt met economische betrekkingen. Nu
wordt in Vietnam veel kleding geproduceerd, waarvan een deel ook wordt
geëxporteerd naar Nederland.
Ik nam de
gelegenheid om aandacht te vragen voor de terechte commotie die in Nederland is
ontstaan na de ramp in een kledingatelier in Dhaka, Bangladesh vorig jaar en de
protesten voor hogere lonen voor kledingmakers in het Vietnamese buurland
Cambodja. Er bleek dat in Vietnam ook erg lage lonen worden betaald (wel wat
hoger dan in Cambodja en Bangladesh) en dat mensen vaak lange werkweken moeten
draaien om een beetje te verdienen. Echter, de medewerkster erkende ook dat het
de kledingwinkelketens vooral te doen is om de lage lonen / productiekosten en
dat er in de praktijk nog niet zo veel terecht komt van een redelijke
verbetering loon en arbeidsomstandigheden.
Na het
vertrek van de cursisten hebben we nog een uurtje met de consul nagepraat. Een
zeer interessant gesprek, waar toch wel een wereld voor me open ging. Zo kwam
de bescheiden en zelfs afnemende Nederlandse ontwikkelingshulp aan de orde. En
de grote rol van bijvoorbeeld Japan. Zo wapperde naast de Vietnamese vlag ook
de Japanse vlag op de door ons bezochte RWZI. Japan is waarschijnlijk de
hoofdfinancier geweest van deze RWZI. Helemaal liefdadigheid is het overigens
niet. Er spelen geopolitieke aspecten een rol zo rondom China. En het is
overigens voordeliger voor Japan om tegen bijvoorbeeld 1 % rente geld te lenen
aan Vietnam, dan het met deflatie op de eigen bank te hebben staan.
Ook tijdens
dit gesprek heb ik de lage lonenproblematiek even kunnen aankaarten. Ik hoop
dat dit even aan de orde stellen toch weer een kleine bijdrage is geweest aan
de verbetering van de situatie van de textielarbeiders.
De stad
Ho Chi Minh City:
Onze reis
wat veel meer dan alleen cursus geven. Het was ook een kennismaking met Vietnam
/ Ho Chi Minh City. Het centrum van de stad is mooi, schoon, veel hoge gebouwen
en goed verzorgde groengebieden en plantsoenen.
Maar wil je daar overleven dan
zijn twee zaken essentieel.
Eén: je moet
leren met stokjes te eten. Nu had ik dat hier ooit eens even geprobeerd in een
Chinees restaurant, maar na vijf minuten aanmodderen de hoop opgegeven dat ik
daar een groot deel van de maaltijd mee binnen kreeg. Daar ging het ineens vrij
soepel. Een van de nationale gerechten is een soep waar ze van alles ingooien
(stukjes vlees en zeevruchten, groente, dunne slierten pasta). Deze
ingrediënten viste je er dan met de stokjes uit. Op het eind had je dan een
lepel voor de rest van de soep. Op de dinsdagavond hebben we heel gezellig
gegeten met mijn waterschapscollega Paul Geurts en zijn vriendin Ria, die bezig
waren aan een rondreis door Vietnam en Cambodja.
En als je
ongeschonden wil blijven in HCMC, dan moet je goed opletten met oversteken.
Veruit het grootste deel van het verkeer zijn scooters. Ontelbaar veel
scooters. In de spits staan er bij een willekeurig verkeerslicht zo’n
tweehonderd per keer te wachten. Er rijden ook wat auto’s (vooral taxi’s),
bussen en fietsers maar in verhouding weinig. Voor het oversteken heb je her en
der zebra’s, maar het gebeurt zelden dat voor een voetganger wordt gestopt. De
tactiek die gelukkig heel vaak goed gaat, is dat je bij een gaatje start met
(langzaam) oversteken en dat de berijders van de scooters vervolgens beslissen
of ze je voor- of achterlangs passeren.
Overigens
was de snelheid niet zo hoog, maar het verkeer stroomt redelijk goed door. ’s
Morgens op weg naar het cursusadres en ’s middags terug naar het hotel hebben
we amper files gehad. Maar ik moet er niet aan denken dat op een gegeven moment
veel mensen zich een auto kunnen permitteren. Dan zal er in grote delen van de
stad er geen doorkomen meer aan zijn.
Voorbeeldproject
waterbeheer District 4:
Op de
zaterdag en zondag hebben we vooral het stadscentrum doorkruist. Twee zaken
hebben een waarschijnlijk blijvende indruk bij mij achtergelaten.
Op
zaterdagmiddag hebben Tjeerd en ik het gebied bezocht waar een groot project
zal plaatsvinden, wat in de volgende cursussen als voorbeeld zal worden
gebruikt. We liepen door een arm gebied met kleine huisjes waar er ook nogal
wat van gesloopt waren. Overal mensen die ons vriendelijk begroetten. Ik denk
dat er normaal gesproken geen buitenlanders is dit gebied rondlopen, dus een
beetje bezienswaardigheid waren we wel?
In het
gebied lopen kreken die met de getijden mee leeg of gevuld waren. Er werd
ongezuiverd water op geloosd én waar het water stil blijft staan, lagen bergen
plastic afval.
Hier en daar kon je in het voorbijgaan naar binnen kijken. Dan
zal je een nette tegelvloer (bestand tegen overstromingen) een mooi opgeruimde
ruimte en wat modernere zaken zoals een stereo of een televisie. Maar de
golfplaten bouwsels langs de kreek maakten een heel armoedige indruk. Integrale
ontwikkelingsprojecten met een sterke onderbouwing vanuit waterbeheer
(watertoets, ruimte voor de rivier) zijn hier dringend noodzakelijk. En dan zou
het fijn zijn als onze cursus daar een klein steentje aan heeft bijgedragen.
Herinneringsmuseum
Vietnamoorlog:
Op
zondagmorgen bezochten we het herinneringsmuseum van de Vietnamoorlog. Die
oorlog is nog geen 40 jaar geleden beëindigd en dus hebben heel veel
Vietnamezen die nog bewust meegemaakt. De wreedheden die het Saigon-regime van
Zuid-Vietnam tegen de eigen bevolking heeft begaan, zijn onbeschrijfelijk. Ik
heb er alle begrip voor dat de bevolking tegen zo’n regime in opstand kwam en
dat het al communistische Noord-Vietnam zijn ‘landgenoten’ te hulp kwam.
De Verenigde
Staten van Amerika hebben dat misdadige regime gesteund omdat hun haat tegen
het communisme nog groter was. De oorlog in Vietnam was natuurlijk het gevolg
van de wereldwijd gevoerde ‘koude oorlog’, waar de VS ook bijvoorbeeld in Zuid-
en Midden-Amerika regelmatig hebben ingegrepen.
De VS hebben
op grote schaal oorlogsmisdaden begaan, vooral omdat ze de bevolking niet
ontzien hebben: “Are those people dead, than they were Vietcong”. De gevolgen
van het op grote schaal gebruiken van napalm en Agent Orange (dioxine) zijn
enorm geweest, het laatste ook nog vanwege misvormde kinderen.
Een les zal
me altijd bijblijven. Het belang van vrije nieuwsgaring is enorm groot geweest.
Er was in het museum een fototentoonstelling van 53 fotojournalisten die
allemaal in deze oorlog hun leven lieten. Maar artikelen in Time Magazine
hebben wel bewustwording gecreëerd bij de Amerikaanse bevolking. De hierop
volgende ‘Vietnamdemonstaties’ hebben een wezenlijke bijdrage geleverd aan het
beëindigen van deze oorlog.
Deze macht
van vrije pers en objectieve berichten is ook nog op de dag van vandaag (denk
aan Kiëv en Syrië) van enorm belang.
Tot slot:
Foto’s van
mijn reis heb ik op mijn Facebook-pagina gezet. En een kortere versie van dit
verlag wordt gepubliceerd in het personeelsblad Waterspiegel van het Waterschap
Roer en Overmaas.
Voorafgaande
aan mijn reis vond ik het allemaal best wel spannend, ook omdat veel nieuw voor
me was. Maar het is mede met dank aan Andrea en Tjeerd een heel geslaagde reis
geworden. En het is een ervaring die ik nog lang met me mee zal dragen.
Harrie
Winteraeken
Geen opmerkingen:
Een reactie posten