Tegen de stroom inroeien

“Uit het driemaandelijks onderzoek ‘Burgerperspectieven’ blijkt dat 70 % van de Nederlanders vindt dat ons land zich meer moet richten op de binnenlandse problemen en minder op het buitenland. Nu krijgen binnenlandse problemen altijd al meer aandacht van ons kabinet dan de buitenlandse. Tenminste als bijvoorbeeld de begroting mee als maatstaf mag worden genomen. Maar de enquête gaat eigenlijk over ‘meer’ aandacht. En dat vinden ook nog eens 6 % meer mensen dan vorig jaar.
Steeds minder Nederlanders vinden dat ons land een bijdrage moet leveren aan internationale missies, bestrijding van buitenlandse armoede en wereldwijde klimaatproblemen. Het kabinet moet eerst de problemen in eigen land aanpakken voordat er geld naar het buitenland mag, vinden veel ondervraagden”.
“Hoewel 1/3 van de mensen somber is over hun eigen toekomst en verwacht dat de eigen financiële situatie verslechterd, vinden de ondervraagden de crisis niet het grootste probleem: men maakt zich drukker om de veranderende (lees verslechterende) omgangsvormen. Ruim driekwart van de Nederlanders vindt dat ons land steeds meer ‘ieder voor zich’ wordt”. Aldus een bericht van het Algemeen Nederlands Persbureau in onze regionale kranten.

Nu zult u mij niet bij de bovenstaande 70 % vinden. Ik vind het uiterst belangrijk dat Nederland internationale solidariteit in daden omzet. Dat is ook economische en maatschappelijk goed voor onze samenleving. Maar het is ook niet zo consequent en wellicht kortzichtig dat mensen het een probleem vinden dat het in Nederland meer ‘ieder voor zich’ wordt, maar dat dat het tussen landen wel meer ‘ieder voor zich’ moet worden. Het probleem ‘ieder voor zich’ vraagt om daden.

Een bladzijde verder in de krant van vrijdag 28 december staat een bericht uit Israël wat een vergelijkbare strekking heeft. Voor de verkiezingen op 22 januari 2013 aldaar zijn de belangrijkste verkiezingsthema’s vooral binnenlandse problemen zoals de hoge kosten van levensonderhoud, gebrek aan betaalbare woningen en toenemende armoede. Het vredesproces met de Palestijnen en bijvoorbeeld de gevechten rondom de Gazastrook, de muur en het illegaal bouwen van nieuwe nederzettingen in bezette gebieden, krijgen minder aandacht.

Publieke opinie wordt gevormd, maar heeft ook zichzelf versterkende effecten. Voor mensen, maar ook voor politieke partijen die vasthouden aan de (oude) waarden en uitgangspunten zijn het moeilijke tijden. Ze moeten tegen de stroom inroeien. Zo waren milieuproblemen en duurzaamheid geen verkiezingsthema bij de Tweede Kamerverkiezingen op 22 september jl. Bezuinigen op ontwikkelingssamenwerking wel. Daarbij kunnen politieke partijen vasthouden aan hun idealen en het (electorale) verlies incasseren. Of (te veel) water bij de wijn doen en als zijnde niet meer voldoende geloofwaardig ook hun (electorale) verlies incasseren.
Volgens mij heeft GroenLinks met toenemend omarmen van liberalisme zoals afbraak van sociale zekerheid (ontslag en WW), vooral last van het tweede verlies gehad. Ook een linkser GroenLinks zal voorlopig nog fors tegen de stroom in moeten roeien. Maar een standvastig GroenLinks zal weer groeien omdat veel mensen die politiek toch zullen waarderen. Voor het in binnen- en buitenland verminderen van ‘ieder voor zich’ en het vergroten van (internationale) solidariteit.