Een paar dagen na het Afghanistandebat heb ik mijn gedachten op een rij gezet. Wellicht wat tegendraads, bezien vanaf de zijlijn en ook niet alles afwegend. Ik vraag begrip voor GroenLinks; bij iedereen die hierover een afwijkende mening heeft of zich in de discussie mengt.
Afghanistandebat: GroenLinks op zijn best!
Veertien dagen staat GroenLinks in de schijnwerpers: wel of geen politie opleiden in Kunduz, Afghanistan? Een sleutelpositie innemend, is het voor mij GroenLinks op zijn best. Dit debat bewijst mee dat GroenLinks grote meerwaarde heeft voor de Nederlandse politiek en het buitenlandsbeleid in het bijzonder. Met alle discussies en meningsverschillen, met het onderhandelen en met het afwegen van argumenten om tot een standpunt te komen, voert GroenLinks politiek zoals het hoort. Dat zou een compliment waard moeten zijn van zijn leden, van de media en alle burgers.
GroenLinks nam in dit debat een eigen positie en standpunt in. Aan de basis stond de deze zomer gezamenlijk met D66 ingediende en door de Tweede Kamer aanvaarde motie die vroeg om opleiden van politie. GroenLinks wil helpen in Afghanistan, hoe moeilijk dat ook is. De partij wil een bijdrage leveren aan het proces dat van Afghanistan weer een rechtstaat maakt. Het is onwaarschijnlijk dat de Afghaanse bevolking dat zonder hulp van buiten zal lukken. En zelfs met hulp wordt dit een zeer zware opgave. Vanzelfsprekend verschillen de meningen ingrijpend over het wel of niet hulp geven én hoe dat dan moet. Maar GroenLinks maakt deze fundamentele politieke keuze, die op zich door veel mensen binnen en buiten GroenLinks wordt onderschreven.
Als het kabinet de voorstellen voor uitvoering van deze motie doet, dan houdt dit voor de indieners, maar ook voor elke partij die indertijd voor deze motie heeft gestemd in, dat de voorstellen tenminste positief worden benaderd. Dat ben je verplicht om geloofwaardig en betrouwbaar politiek te kunnen bedrijven. En als de uit de motie voortkomende voorstellen niet beantwoorden aan je politieke streven, dan is de keuze: afwijzen of proberen aan te passen. GroenLinks koos (terecht) voor het laatste. Toen het debat en de onderhandelingen leidden tot een aangepast voorstel was het aan GroenLinks om te bepalen of er voldoende was bereikt. Dat is de primaire taak en verantwoordelijkheid van de fractie. En alles afwegende was het oordeel van de fractie op een lid na (dat evenveel respect verdient) daarop ‘ja’. Ik ben ervan overtuigd dat die afweging op een integere en politiek correcte wijze heeft plaatsgevonden.
Dit complexe probleem is een schoolvoorbeeld voor hoe politiek te bedrijven. Hoe gemakkelijk of snel neem je een standpunt in? Hoeveel kennis van zaken is daarvoor nodig? Ben je te overtuigen met nieuwe informatie en argumenten? Wie beïnvloeden je mening en welke deskundigheid en/of motieven hebben zij? En wat is de positie die je zelf inneemt? Beredeneer je vanuit alleen dit onderwerp of stel je het in een breder verband? Moet dit een ijkpunt zijn voor het gehele kabinetsbeleid of de coalitie? Stel je je vooral oppositioneel op of probeer je maximale invloed uit te oefenen en door met compromissen je doelen ten minste ten dele te bereiken? Moet de mening uit de opiniepeilingen zo vlak voor de verkiezingen zwaar meewegen?
Deze en nog meer van dit soort vragen stelt iedereen zich min of meer bewust in een dergelijke discussie, zowel kamerleden als burgers die zich een mening vormen. Iedereen stelt zich daarvoor grenzen, heeft principiële uitgangspunten, brengt wel of geen nuances aan en heeft zijn eigen doorslaggevende argumenten. Wie te kort door de bocht is bij deze complexe discussies, is eigenlijk niet geschikt voor de politiek? Al komt het in de politiek waarschijnlijk veel te vaak voor dat standpunten worden ingenomen op basis van een kleine selectie argumenten.
De realiteit is ook dat GroenLinks het zich niet gemakkelijk heeft gemaakt, zich niet heeft verscholen maar zich kwetsbaar heeft opgesteld. Binnen de partij een hooglopende discussie en 200 opzeggingen van het lidmaatschap binnen één dag. Maar ook mikpunt voor andere politieke partijen, al moet men beseffen dat partijdige kritiek (zeker in de aanloop van de verkiezingen) meestal niet opbouwend is. En de media, die eveneens selectief zijn, zorgen meer voor een uitvergroting van problemen en minder voor nuancering en verdieping. Wat de één politieke zelfmoord noemt, is voor de ander een goed besluit. Draaikonterij of evenwichtig standpunt innemen?
De toekomst zal uitwijzen of GroenLinks een goed besluit heeft genomen. Of de als voorwaarden gestelde doelen ook worden bereikt? PvdA, SP en PVV (ook een aardige dwarsdoorsnede binnen de politieke verhoudingen) hebben de voorstellen bij voorbaat afgewezen op basis van voor hun valide argumenten (die onderling ook sterk verschillen). Te zijner tijd zal blijken of dat een betere keuze was en dat hun voorstellen voor de wederopbouw van Afghanistan (die ik onvoldoende ken) beter hadden kunnen worden gevolgd.
Harrie Winteraeken
2 opmerkingen:
Op provocaties moet je misschien niet reageren. Ik kan het niet laten: een vrijwel volledige fractie die ingaat tegen een overgrote meerderheid van achterban: BRAVO! GroenLinks op zijn best.
Geen zin in google-account, verstuur dit als "anoniem", maar niet heus.
Groet, Fennie Stavast
Ik was er eigenlijk van overtuigd dat de Groen Links-tweedekamerfractie de missie naar Afghanistan uiteindelijk zou afkeuren. Een achterban die in overgrote meerderheid tegen was vormde hierbij een reden. Maar meer nog speelde mee dat het inmiddels wel overduidelijk was dat deze missie in de kern ondeugdelijk was. Ik ben geen Afghanistan-expert, maar zo’n beetje alle [ervarings]deskundigen gaven aan dat van de, door met name GroenLinks beoogde, opzet weinig terecht zou komen. We kunnen de punten nog eens noemen: de getrainde politiemensen zullen ook militair worden ingezet; hoe dan ook beslist Nederland niet over de inzet van deze politiemensen; er worden militairen en F16’s meegestuurd wat al aangeeft dat de missie een militaire kant heeft.
Maar nu gebeurde het onwaarschijnlijke. Sap en haar fractie lieten zich uiteindelijk meeslepen in het avontuur op basis van volstrekt ongeloofwaardige toezeggingen van de zijde van het kabinet. Het komt er op neer dat Afghanistan moet beloven dat de training uitsluitend civiele politietaken betreft, dat de trainers niet betrokken raken in militaire activiteit, en dat de opgeleide agenten niet militair worden ingezet. Iedereen met een beetje gezond verstand begrijpt dat met name het laatste een ongeloofwaardige toezegging is als deze gedaan wordt. Rutte beloofde driftig achter deze beloftes aan te gaan, en waarschijnlijk zal hij wel zo’n toezegging krijgen van een regime dat het verder niet zo nauw neemt met afspraken. Er komt dus zo’n “contract”, vrij betekenisloos zoals ieder begrijpt, want het valt toch niet te monitoren wat met de agenten gaat gebeuren. Het is inderdaad een cosmetische werkelijkheid die geschapen wordt, en Sap en de haren hebben gebeten. Sap glunderde zelfs helemaal. Ze had in een onderonsje met Rutte iets wezenlijks voor elkaar gekregen, GroenLinks eindelijk in het centrum van de macht, in staat om van Rutte al het mogelijke te eisen. En dat met – het zij maar even opgemerkt – klassieke achterkamertjespolitiek: de deal werd gemaakt in een geheime bespreking, thuis bij een medewerker van Sap.
En Rutte schudde het uit de mouw. Gewoon wat toezeggingen op papier, en de missie kan doorgaan, in een formeel zodanige vorm, dat je je moet afvragen of daar überhaupt ook maar iets mee bereikt zal worden in de situatie van Afghanistan. Over enkele jaren worden daar alle interventies beëindigd, omdat de strategie failliet is verklaard. Het uiteindelijke motief van het kabinet om hierin te participeren is behoud van internationale invloed. Het is dus symboolpolitiek, of van de bedoelingen van Groen Links iets terecht zal komen, is de vraag. Er is oorlog in Afghanistan, er is een dreiging van een hardnekkig en ontwrichtend terrorisme, en wij sturen trainers die lessen moeten gaan geven in mensenrechten en verkeersregels.
Sap en haar fractie staan buiten de realiteit. En het heeft allemaal kunnen gebeuren naar mijn idee door het nieuwe “politieke realisme” van Groen Links. Ik geloof best in de goede bedoelingen van Sap, maar zij is verblind geraakt door het moment van macht, eindelijk mee te kunnen spelen op het grote podium. Daarvoor moest de realiteit wijken. In de laatste week zijn zij en haar fractie meegetrokken in een papieren schijnwereld, een schijnwereld die de zoete smaak had van politieke invloed, die GroenLinks eindelijk eens wil. Het resultaat is een geldverslindende missie met risico’s voor mensenlevens, een missie die niet bewerkstelligt wat het papier dicteert, een missie als onderdeel van een internationale strategie die voor iedereen duidelijk gefaald heeft.
rob ramakers
Een reactie posten