12-5 Café Mondiaal: 'Onze democratie moet beschermd worden'.

Persbericht - aankondiging

Café Mondiaal, 76^ste aflevering

Donderdag 12 mei, aanvang 19.30 uur.

Café Pelt, Pancratiusplein 48, 6411 JZ Heerlen-centrum.

Gespreksthema: ‘Onze democratie moet beschermd worden’.

“Niemand beweert dat democratie perfect of alwetend is. Inderdaad, er wordt gezegd dat democratie de slechtste regeringsvorm is, met uitzondering van al die andere vormen die van tijd tot tijd zijn uitgeprobeerd.” Aldus Winston Churchill op 11 november 1947 in het Britse Lagerhuis.

Er zijn ‘democratieën’ in vele verschijningsvormen. We gaan er nu gemakshalve vanuit dat een goed functionerende democratie vredelievend is en de Mensenrechten respecteert; dat er regelmatig en op alle overheidsniveaus vrije verkiezingen zijn, dat er onafhankelijke rechtspraak is en persvrijheid, vrijheid van meningsuiting en het recht van demonstratie. Maar ook dat we samen leven en met elkaar rekening houden. En minstens zo belangrijk: dat de democratie zijn eigen (overheids)fouten herstelt.

In de periode waarin we onze nationale feestdag ‘Bevrijdingsdag’ vieren, staan vrede en vrijheid centraal. Lang leken vrede en vrijheid in onze streken vanzelfsprekend, maar recent beseffen we allemaal dat dit niet zo is. Natuurlijk is de oorlog in Oekraïne een afschrikwekkend voorbeeld van hoe kwetsbaar vrede en vrijheid zijn. En is de democratische samenleving van het Rusland van Vladimir Poetin inmiddels volledig ontspoord. Maar ook onze vrede, onze vrijheid en onze democratie zullen bewaakt en beschermd moeten worden.

Er zijn in onze samenleving, maar ook in verschillende Europese landen (Polen, Hongarije) duidelijke tendensen waarneembaar die onze samenleving willen ondermijnen. Denk aan de diverse rechts-extremistische groeperingen en partijen die het wantrouwen en de onvrede voeden. Maar die met nog ergere oplossingen komen. Zo worden regelmatig de grondwaarden vrijheid van meningsuiting en demonstratie onder valse voorwendselen gebruikt. Algemene media worden als onbetrouwbaar afgeschilderd (in Duitsland ‘die Lügenpresse’ genoemd).

Onze democratie moet dus tegen een stootje kunnen. Maar hoe ontvankelijk zijn burgers voor ondemocratische machten? Of laten we het allemaal maar gebeuren zolang het mensen niet persoonlijk raakt? Kijk daarvoor naar het Nederlandse volk onder de Duitse bezetting. Hoe kan je je verweren of ertegen in verzet gaan? En hoe moeilijk is dat? Waakzaamheid is geboden.

Harrie Winteraeken zal kort ingaan op de risico’s die onze samenleving loopt en daar ook voorbeelden uit andere landen en andere tijden bij noemen. Khe Siang Loo zal daarop aansluiten met een korte inleiding over Sociale Verdediging als geweldvrij alternatief voor militaire verdediging en onder welke voorwaarden (zoals vrijheid, democratie en sociale weerbaarheid) de Sociale Verdediging kan slagen.

Ook wordt bezien hoe je als burger de risico’s voor vrijheid en democratie kan herkennen en hoe je daartegen kan verweren (sociale weerbaarheid), maar ook wat de beperkingen en risico’s hiervan zijn.

Daarop volgt het voor Café Mondiaal kenmerkende gesprek tussen de deelnemers.

 

 

 

Reflectie Vredesplatform Heerlen op de oorlog in Oekraïne

 

Vredesplatform Heerlen: reflectie op het thema ‘Land is je leven’ bezien vanuit de ‘vredesbeweging’ over de oorlog in Oekraïne.

Een reflectie geven vanuit de vredesbeweging op de oorlog in Oekraïne en de verschrikkelijke misdragingen van het Russische leger, is eigenlijk een onmogelijke opgave. Wat het Rusland van president Vladimir Poetin gedaan heeft en nog doet, tart de algemeen geaccepteerde menselijke waarden zoals deze opgenomen in de Rechten van de Mens en de algemeen geldende internationale afspraken tussen landen die zijn verwoord in het Handvest van de Verenigde Naties en de Conventies van Geneve over oorlogvoering en humanitair recht.

Hoe ga je dan om met een machthebber die een land vertegenwoordigt dat de meeste internationale verdragen mee heeft onderschreven, maar ze vervolgens met de voeten treedt? In hoeverre moet je begrip hebben voor Poetins argumenten, die deels volledig ongenuanceerd zijn, inconsequent en uit zijn verband zijn gerukt, en deels ook, bezien vanuit zijn gezichtspunt in de kern begrijpelijk zijn. En dan duiden we erop dat Rusland zich bedreigt voelt door de oprukkende NAVO in Oost-Europa. Hadden de voormalige Oostbloklanden beter neutrale landen kunnen zijn geworden of gebleven? En kunnen of willen ‘we’ dat terugdraaien?

Hoe moet je als vredesbeweging reageren op de oorlog in Oekraïne zelf? Hoe leggen we het thema ‘Land is je leven’ uit? Moet de vredesbeweging volledig pacifistisch blijven? Dat is wel erg gemakkelijk gesteld vanuit onze positie. Of hebben het Oekraïense volk en hun overheid het recht om hun land en hun vrijheid ook met wapens te verdedigen tegen de brute Russische inval? En zijn daarmee ook vanuit de vredesbeweging wapenleveranties gerechtvaardigd? En hoever bevinden we ons dan op een hellend vlak? Waar moet de vredesbeweging dan de ‘rode lijn’ leggen?

Voor de vredesbeweging is het noodzakelijk dat er altijd vreedzame middelen worden ingezet om een conflict te beëindigen. Er worden ook veel niet-militaire middelen ingezet. Denk aan alle sancties tegen Rusland en Wit-Rusland. Maar daar zijn ook vraagtekens bij en grenzen aan te stellen. Niet alleen om ervoor te zorgen dat de oorlog zich niet uitbreidt tot het gebied van de NAVO-lidstaten. Dat een allesvernietigende kernoorlog ook ten koste van veel voorkomen moet worden. Of dat onze energievoorziening en daarmee het functioneren van onze samenleving te zeer wordt bemoeilijkt?

We moeten ook de nuance en de mogelijke negatieve neveneffecten van sancties niet uit het oog verliezen. Zo dient de Russische bevolking te worden ontzien wat basisbenodigdheden betreft zoals voedsel en medicijnen. Want als de boycotmaatregelen de bevolking te veel benadelen, keert het volk zich dan tegen Poetin? Of drijven harde maatregelen het volk, dat door leugens, manipulatie en eenzijdig nieuws een mening pro Poetin heeft, in Poetins armen?

Uiteindelijk zal ook de oorlog in Oekraïne moeten worden beëindigd aan de onderhandelingstafel. We kunnen Poetin daarom ook niet te veel isoleren. We moeten vooral blijven praten en luisteren (dialoog). Jezus ging ook om met de tollenaars, al joeg hij boos de handelaren de tempel uit.

De diplomaten zullen vooral argumenten moeten gebruiken waar Poetin wel ontvankelijk voor is. Maar ze moeten weer waken voor al te grote concessies. Denk aan de al toegegeven neutraliteit voor Oekraïne of het land demilitariseren als de wederzijdse machtsblokken dan ook de vrede waarborgen. Rusland moet dan ook Oekraïne respecteren als een zelfstandige staat die eigen keuzes mag maken zoals lid worden van de Europese Unie. Wat gebeurt er met de Krim en (delen van) de Donbas? Wat als Poetin zich als winnaar kan benoemen? Mag hij dan blijft zitten? Of moeten Poetin en zijn regering zich ook verantwoorden voor hun daden, bijvoorbeeld voor het Internationaal Strafhof in Den Haag?

In Rusland zijn oppositionele krachten nagenoeg uitgeschakeld. Het zou goed zijn als er op basis van externe informatievoorziening een brede vredelievende burgerbeweging in Rusland ontstaat die Poetin kan beïnvloeden. Bijvoorbeeld vanuit de soldatenmoeders, de kerk, oligarchen, het maatschappelijk middenkader, (protesterende) burgers? En kunnen we die tegenkrachten vanuit het westen, vanuit onze vredesbeweging en in het bijzonder PAX, ondersteunen, zonder dat die organisaties gelijk als westerse spionnen worden vervolgd? 

Want uiteindelijk moet het doel zijn dat Rusland zonder Poetin een vredelievende en menslievende democratie wordt.

We gedenken vandaag (Goede Vrijdag) de kruisiging van Jezus van Nazareth. Hij predikte ook de Vrede. Hij ging bij het verdedigen van zijn principiële standpunten tot het uiterste. Daarbij is hij in veel opzichten een voorbeeld geweest. Hij heeft ons bij tal van levensvraagstukken geïnspireerd.  Geweldloosheid is daarbij een uitgangspunt. Jezus heeft zich uiteindelijk niet met geweld verdedigd, maar zich op een gruwelijke wijze laten vermoorden. Met opzet? Het is echter moeilijk om zijn handelen met de daarbij horende consequenties ook van toepassing te verklaren op de wrede oorlog van het Rusland van Poetin in Oekraïne.

Harrie Winteraeken

Deze tekst is uitgesproken tijden de Goede Vrijdagviering op 15 april 2022 in het Savelbergklooster, Gasthuisstraat 2 Heerlen. Het thema van deze Goede Vrijdagviering is ‘Land is je leven’, dat eveneens betrekking heeft op de Vastenactie in Brazilië.

 

15-4 Goede Vrijdag viering in Savelbergklooster Heerlen

 

Persbericht  / aankondiging

15 april Goede Vrijdag bij HeerlenMondiaal: 

Oekraïne en Vastenactieproject Brazilië

Solidariteitsviering over lijden, mensenrechten, strijd en inzet, verbondenheid.

Een aantal groepen in Parkstad Limburg, verenigd binnen HeerlenMondiaal, dat zich bezighoudt met mondiale thema’s, viert sinds jaren samen de Goede Vrijdag. Na de Coronacrisis pakken we de draad graag weer op. 

 

De naam van Jezus van Nazareth is verbonden aan Goede Vrijdag. Hij kreeg te maken met bruut geweld, zoals zoveel mensen voor hem en na hem. Jezus is ook een persoon die ons laat zien wat onderlinge verbondenheid en solidariteit kan betekenen.

Dit jaar staat de bijeenkomst in het teken van het thema van de Vastenactie 2022: ‘Je land is je leven’. Daarbij besteden we aandacht aan de Oekraïne: land in oorlog en deels door Rusland bezet land. Maar ook aan Brazilië: waar voor inheemse volken de landrechten niet worden gerespecteerd en waar het milieu en voedselzekerheid in gevaar zijn. Specifiek wordt daarbij aandacht besteed aan het Vastenactieproject ‘Brazilië’.

·       Plaats: Savelbergklooster, Gasthuisstraat 2 6411 KE Heerlen-centrum

·       Programma:

14.30 uur: ontvangst met koffie en thee.

15.00 uur: welkom – viering met muzikale omlijsting.

Vanaf ± 15.45 uur: gelegenheid tot napraten.

·       Vanzelfsprekend is iedereen van harte welkom