Samenleving mag van rechter verder verruwen.

De Limburgse kranten berichtten op 10 maart jl. dat een beledigende uitspraak toelaatbaar wordt geacht als deze wordt gedaan in een politiek context. Een aanhanger van Geert Wilders had in 2010 tijdens een anti-islamdemonstratie in Berlijn gezegd dat “Arabieren fervente kontenbonkers zijn die ook kleine jongens neuken”. Het gerechtshof in Amsterdam oordeelde dat iemand ‘in een politieke context zaken aan de orde moet kunnen stellen’. “Ook als zijn uitlatingen kunnen kwetsen, choqueren of verontrusten”. Het hof vindt de uitspraken weliswaar beledigend, maar het is belangrijk dat de spreker ze zei tijdens een interview bij een demonstratie. De rechters spreken daarom van uitspraken in het ‘maatschappelijk debat’ en noemen ze zelfs niet ‘onnodig grievend’.

Ik erken graag, zoals ook in eerdere min of meer vergelijkbare zaken is gebeurd, het grote belang van de vrijheid van meningsuiting voor politici. Maar eerdere uitspraken gaan er ook vanuit dat een politicus een grotere verantwoordelijkheid heeft dan andere burgers. Het Europese Hof ging er in drie eerdere uitspraken juist vanuit dat politici hun woorden moeten wegen, gezien de gevolgen die ze kunnen hebben omdat ze het hele volk aanspreken. Politici mogen dus niet zomaar wat roepen omdat het lekker bekt, zodat hun aanhangers kunnen vinden dat ‘alleen zij zeggen waar het op staat’. De bovenstaande uitspraak is buitenproportioneel, kweekt een ongezonde stemming en zaait tweedracht in de samenleving. De sfeer wordt erdoor verziekt en er treedt verharding op tussen mensen, daar waar toenadering nodig is.

Ik vind dat de Amsterdamse rechters hier dwalen, misschien niet in hun juridische keuze voor de vrijheid van meningsuiting, maar wel in de bedoeling van dit uitgangspunt in relatie tot de andere beperkende omgangsvormen. We raken steeds verder in een neerwaartse spiraal. Het is niet de bedoeling van de wetgever geweest dat de samenleving stelselmatig verruwd en dat we vanuit de vrijheid van meningsuiting iedereen ongefundeerd voor rotte vis mogen uitmaken.

En waar ligt nu de grens voor de politicus én voor de burgers? Als de politicus voorop mag lopen bij de verruwing, omdat hij daarmee politiek winst kan boeken, dan mogen gewone mensen daar gewoon in volgen? Met de sociale media als spreekbuis voor ieder ‘interview’ bij een ‘eenpersoonsdemonstratie’ mag dus blijkbaar alles uitgebraakt worden? Moet dan iedere discussie verworden tot een ordinaire scheldpartij? Ik blijf in ieder geval geloven in politiek correct taalgebruik. Omdat ik ervan overtuigd ben dat dit beter is voor onze samenleving.

 

ps.: Op vrijdag 18 maart start de strafzaak tegen Geert Wilders over zijn 'minder minder Marokkanen-uitspraak. Of deze uitspraak van het Gerechtshof van Amsterdam hier nog op van invloed is?