Eurocrisis? Druk meer euro’s?
Ik heb niet vaak zo’n lange inleiding nodig om mijn stukjes te rechtvaardigen. En tot nu toe dacht ik dat ik me beter buiten de discussie over de eurocrisis kon houden. Daar zijn al te veel echte geleerden mee bezig. Maar één puntje zette me toch aan het denken. Iets waar je tot nu toe weinig over hoort, maar misschien is het een echt onbespreekbaar heilig huisje?
Ik heb wel eens geschreven dat als voor moeilijke vraagstukken eenvoudige oplossingen worden gegeven, dat die oplossingen meestal fout zijn. Waarschijnlijk is het volgende macro-economisch gezien ‘vloeken in de kerk’ en misschien moet ik nu stoppen met schrijven want dat gezegde zal ook hier wel opgeld doen? Ik weet niet welke ellende hiermee zal ontstaan, maar het kan ook veel problemen verminderen. Dus lijkt me deze oplossing het overdenken waard.
Er is blijkbaar ontzettend veel geld beschikbaar, getuige de lage rente die maar hoeft te worden betaald als men kredietwaardig is. En er is door banken en pensioenfondsen enorm veel geld dat ze niet direct nodig hebben belegd in Zuid-Europa. Het beschikbare geld is blijkbaar niet goed verdeeld. De meeste landen hebben zeer forse staatsschulden en overheidstekorten. Zij moeten daarom sterk tot draconisch bezuinigen. De toch al kwetsbare economie dreigt een nieuwe dreun te krijgen. Het zijn politieke keuzes die deze bezuinigingen in belangrijke mate ten laste laten komen van gewone en vooral ook kwetsbare burgers. Het verhogen van belastingen en het korten op de hypotheekrenteaftrek zouden leiden tot een gelijkmatigere verdeling van de lasten?
Maar wat gebeurt er als er 1.000 of 1.500 miljard euro wordt bijgemaakt? En wordt verdeeld tussen de eurolanden. Om te voorkomen dat dit een beloning is voor slecht gedrag en om niet het ene land sterk te bevoordelen boven het ander, moeten die miljarden wel gelijkmatig worden verdeeld over de eurolanden. Een verdeelsleutel kan het bruto nationaal product zijn.
De landen die het meeste gebukt gaan onder hun schulden, kunnen hun deel besteden om hun schuldenlast te verlichten. Het zou de druk op hun begroting verminderen en dus zijn minder bezuinigingen noodzakelijk. En passant wordt de positie van een aantal banken en pensioenfondsen verlicht als die landen een deel van hun schulden aflossen door de staatsobligaties terug te kopen. Maar ook Nederland hoeft hiermee minder te bezuinigen. En de echt rijke landen hebben zelfs extra geld voor het versterken van de economie, kunnen meer milieumaatregelen nemen of een minimumloon instellen (Duitsland). Voordat de euro er was, deden landen zoals Italië en Spanje wel eens iets vergelijkbaars. De lire en de peseta werden gedevalueerd (totdat ze nog maar een paar cent waard waren).
Al die nieuwe euro’s worden in de geldmarkt gepompt. Als je meer euro’s hebt, dan worden die minder waard. De munt wordt minder ‘sterk’. Maar misschien moeten de centrale banken en de regeringen een sterke euro wel minder belangrijk vinden. Devaluatie van de euro is niet zo’n probleem in de interne markt en die is economische veruit het belangrijkst. Het heeft vooral gevolgen voor de wereldhandel, want bijvoorbeeld de dollar wordt hierdoor duurder. Maar hebben de Verenigde Staten van Amerika niet hetzelfde gedaan? Grote schulden gemaakt en daarna fors dollars bijgedrukt? Toen de euro 10 jaar geleden begon, was deze ongeveer 90 dollarcent waard. Nu schommelt de euro rond de 1,40 dollar. Amerikaanse producten en reizen naar Amerika zijn fors goedkoper geworden. Een stuk terug gaan in die waardeverhouding tussen euro en dollar moet geen onoverkomelijk probleem zijn? Japan heeft ook last van een stagnerende export en onlangs de yen gedevalueerd. Devaluatie maakt in feite de concurrentiepositie in de wereld beter en daardoor kunnen handelsoverschotten wellicht zelf toenemen. Dus laat draaien die drukpersen?
Deze injectie dient wel min of meer eenmalig te zijn. Om herhaling van weer een forse schuldencrisis te voorkomen, dient Europa daarna wel een strikt begrotingsbeleid te voeren, met voldoende sancties bij overschrijdingen. Maar de mens leert niet altijd van zijn fouten?
1 opmerking:
Nu ben ik geen econoom, maar volgens mij is het grote probleem van de geldpers aanzetten niet zozeer devaluatie, maar vooral inflatie.
Door meer euro's op de markt te werpen, neemt de waarde van een euro niet alleen af t.o.v. andere valuta, maar ook t.o.v. de producten die we ermee kopen. Het geld wordt dus minder waard. Dat is voor sommigen gunstig, voor anderen ongunstig.
Het is gunstig voor mensen met schulden, want die schulden staan nog genoteerd in de 'oude' geldwaarde. Niet alleen heb je dus meer geld, maar het geleende bedrag is dus ook relatief minder waard geworden.
Voor mensen met gespaard geld, zoals pensioenfondsen, is het schadelijk, omdat hun spaarpotjes in waarde dalen.
Wanneer de lonen constant blijven, zal het ook een reële inkomensdaling van mensen tot gevolg hebben, omdat prijzen nou eenmaal wel met de inflatie mee stijgen.
Ik denk dat het grote probleem van dit voorstel dus is, dat het de kosten bij de voorzichtigen en de zuinigen neerlegt, en de baten bij de 'verkwisters'. Bovendien gaat het redelijk in tegen het heersende beleid van de ECB om de inflatie onder de 2% te houden. Dat laatste met name onder druk van de Duitsers.
Of het daarmee een slecht voorstel is weet ik niet. Maar zoals je zelf al zegt, de wereld is wat complexer dan we soms zouden hopen :)
Een reactie posten