De coalitieonderhandelingen: revolte van het CDA en de nederlaag van Ab Klink

De weerstand binnen het CDA tegen de coalitieonderhandelingen groeide en de verdeeldheid nog meer. Dit kwam tot een escalatie binnen de fractie waar Ab Klink met zijn brief gewetensvol zijn nek uit stak en zijn mening geeft over de niet uit te leggen tegenstellingen die zullen ontstaan. Toen bleek dat de overgrote meerderheid van de CDA-fractie dat niet accepteerde, heeft Ab Klink zich teruggetrokken uit de Tweede Kamer. In de tussentijd heeft de formatie een week gehaperd doordat de PVV afhaakte en zonder Ab Klink weer vertrouwen kreeg in het CDA.

De brief van Ab Klink heeft enkele zeer verhelderende passages: Klink: “75 % van het beleid dat CDA en VVD willen, deelt de PVV niet”. Geert Wilders kondigde aan bij de presentatie van het regeerakkoord met een “volstrekt en totaal ander verhaal te komen dan de VVD en het CDA”. Volgens Klink raadde Geert Wilders zijn collega’s aan “maar een andere kant op te kijken en hij voorspelde dat de hoofden van de coalitiepartners rood zouden kleuren”. “Zijn verhaal zou hij met net zoveel passie brengen als VVD en CDA…. Op zijn eigen manier. Op zijn PVV’s. Voluit op het orgel…. De opmars van de PVV is dankzij het akkoord begonnen. De de-islamisering is aangebroken, hier en nu”.

Mee uit de brief van Ab Klink blijkt dat we afstevenen op een VVD – CDA kabinet, waarbij beide partijen meer van hun verkiezingsprogramma denken te kunnen realiseren dan in welke andere combinatie dan ook. Dat is op zich legitiem. De prijs die voor dit potentiële politieke succes moet worden betaald, is het tolereren van de PVV en de principieel tegengestelde uitspraken van Geert Wilders. Vooralsnog vinden CDA en VVD deze prijs acceptabel of ten minste het nemen van het risico waard.

Wilders heeft ook genoeg motieven om dit te gedogen. In naam is hij tegen de forse bezuinigingen van 18 miljard. Maar dat zijn niet zijn hoofdmotieven in de politiek. Dus is hij daarin compromisbereid. De exVVDer zal niet eens zoveel moeite mee hebben om meer linkse standpunten te verlaten. Ook de PVV heeft de verkiezingen achter de rug en hij krijgt er wat voor terug: een strenger asiel- en integratiebeleid. En natuurlijk ongebondenheid en daarmee zijn vrijheid onbelemmerd te uiten hij vindt. Voor Wilders is al het andere maar bijzaak. Daarbij heeft hij absoluut meer vertrouwen in een VVD – CDA kabinet dan in welke andere coalitie met de door hem verfoeide PvdA, D66 en GroenLinks dan ook. Die partijen buiten de coalitie houden is al een groot succes voor de PVV.

Coalitieonderhandelingen: reactie al dezelfde dag door de tijd ingehaald

Reactie al dezelfde dag door de tijd ingehaald.

Op maandag 6 september vroegen de regionale kranten om een korte reactie van de lezers over “hoe nu verder met de coalitievorming?”. De situatie was toen dat Wilders het vertrouwen in het CDA had opgezegd en de formatie was afgebroken. Hierbij mijn reactie:
“Rechts Nederland vindt het zeer spijtig dat de formatie van VVD en CDA met gedoogsteun van de PVV uit elkaar is geklapt. Links Nederland vindt dit een zegen voor het land. Beide kampen hebben geen meerderheid in de Tweede Kamer. Daarnaast is het niet gewenst dat de samenleving verder polariseert en tegenstellingen groter worden. Dus moet er in het midden gezocht worden, of ten minste compromissen worden gesloten.
Als Mark Rutte dit beseft, dan weet hij ook dat een puur rechtse agenda niet mogelijk is met een linkse samenwerking. Rutte zal zijn rechtse ‘piketpaaltjes’ (18 miljard bezuinigen zonder lastenverzwaring, geen kilometerheffing en geen gemorrel aan de hypotheekrente) moeten loslaten. Dan komt Paars+ weer serieus in beeld. Het CDA moet doen wat ze direct na de verkiezingen al zeiden: in de oppositie gaan en de wonden likken.”
De dag daarna kwam de brief van Ab Klink en het verliep dus heel anders…. Wellicht iets te veel ‘wishfull thinking’ in mijn reactie.